Petar Kočić, veliki srpski pisac, pjesnik i narodni tribun, premino je na današnji dan 1916. godine u Beogradu u duševnoj bolnici, na mjestu koje je nazivao “slobodom”, pošto tamo nije morao da gleda okupatorsku austrougarsku vojsku.
Kočić, pisac i pjesnik, umro je mlad u dobi od 39 godina, ali je napisao neka od kapitalnih djela srpske književnosti.
.
Petar Kočić nije podnosio okupaciju i socijalnu nepravdu i otvoreno se zalagao za srpske nacionalne interese.
Sljedbenici i prijatelji isticali su da je on zagovornik društvene pravde i pisac narodnog ponosa, a protivnici su ga nazivali – opasnim.
Kočić je uvijek govorio ono što misli, bez obzira na cijenu.
Rođen je u selu Stričići, kod Banjaluke, a osnovnu školu pohađao je u manastiru Gomionica, u kome se njegov otac zakaluđerio i živio kao iguman.
Gimnaziju je upisao u Sarajevu, ali su ga vlasti istjerale zbog “srbovanja”, pa je prešao u Beograd.
Filozofiju je studirao u Beču, u Sarajevu je radio kao činovnik, ali su ga opet protjerali, jer je učestvovao u radničkom štrajku.
Pokrenuo je list “Otadžbina” i stvorio političku grupu koja je zagovarala borbu protiv Austrougarske i feudalnog ropstva.
Više puta je hapšen i sudski gonjen, a okupatorske vlasti su gledale na njega kao na “podstrekača srpskog nacionalizma” i bundžiju.
Kočić, istovremeno, piše svoja najpoznatija djela, među kojima se posebno ističe satira “Jazavac pred sudom”.
Pisac nikoga nije ostavljao ravnodušnim – bio je voljen ili osporavan. Veliki pjesnik Jovan Dučić govorio je da bi Kočić, da nije toliko isključiv, bio najbolji srpski pisac.
Uoči početka Prvog svjetskog rata, na Kočiću su primijećeni znaci nervnog rastrojstva. Smješten je u prvu bolnicu na Balkanu u kojoj su bili psihijatrijski bolesnici.
Svjedoci su tvrdili da je Petar Kočić, uprkos tome, tvrdio da je ta ustanova “jedino slobodno mjesto na Balkanu, jer ne mora da gleda austrougarsku vojsku kako paradira njegovom domovinom”.
Osim “Jazavca pred sudom”, značajnija Kočićeva djela su “Pjesme”, zbirke pripovjedaka “Sa planine i ispod planine” te “Jauci sa Zmijanja”.
Značajna je još jedna njegova satira – “Sudanija”.
Petar Kočić je, sem pisanja, zauvijek ostao povezan sa srpskim krajiškim kmetom, prema kome je iskazivao i ljubav i razumijevanje.
Bio je borac ne samo protiv okupatora, već i protiv ekonomskog ropstva.
Petar Kočić je veliko ime srpske književnosti i nikada nije zaboravljen u srpskoj javnosti sa ove i druge strane Drine.
Danas se u Republici Srpskoj dodjeljuje godišnja nagrada “Kočićevo pero” i “Kočićeva knjiga”, a svakog avgusta održava se kulturna manifestacija “Kočićev zbor”, javljaju agencije.
